Darbenin sınırlarda ve kaslarda oluşturduğu tahribat, yorucu ve uzun bir tedavi gerektirmektedir. İşte bu noktada rehabilitasyon tedavisinin en teknolojik hali olan “robotik rehabilitasyon” devreye giriyor. Robot tabanlı rehabilitasyonda hasta video oyunları oynayarak eğlendiği gibi bu oyunlar sayesinde daha fazla egzersiz yaparak güzelleşme sürecini hızlandırır.
İnme (felç), beyne giden kan akışının azalması veya kesilmesi sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Tüm dünyada yaygın olarak görülen inmenin sonuçları da oldukça önemlidir. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre; Ölüm nedenlerinde ikinci, sakatlık nedenlerinde ise üçüncü sıradadır. Felç, bir kişinin hareketini, duyusal yeteneklerini, konuşmasını ve diğer işlevlerini bozarak sakatlığa neden olur. İnmeden kurtulanların yaklaşık yüzde 70’i 65 yaşın üzerindedir. Acıbadem Taksim Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Doç. Mustafa Dr. Çorum “Yine de her yaşta ortaya çıkabilir ve acil tıbbi müdahale gerektirir. Acil tedavi, uzun vadeli etkileri en aza indirebilir ve hayat kurtarıcı olabilir. “İnmeden kurtulanların yüzde 40’ında orta ila şiddetli bozulma meydana gelirken, yüzde 10’u uzun süreli idame tedavisi gerektiriyor.” diyor.
Tedavi sürecini kısaltır ve güzelleşme oranını arttırır.
Peki felç geçiren bir kişinin hayati tehlikeyi atlattıktan sonra tedavi ile eski sağlıklı günlerine kavuşması mümkün müdür? Bu soruya ‘bazı hastalarda olabiliyor’ şeklinde yanıt veren Doç. Mustafa Çorum, “İnme tedavisi, neden olduğu sakatlığın tedavi edilebilmesi için uzun bir rehabilitasyon gerektirir. Hasta belli hareketleri yapması için uzmanlar tarafından bazen günlerce bazen aylarca çalıştırılır. Günümüzde bu uzun ve zahmetli süreci kısaltmak ve daha aktif hale getirmek için çeşitli teknolojik yöntemler geliştirilmiştir. Bunlardan biri de robotlardır. 2000 yılında kullanılmaya başlanan robotlar günümüzde hızla geliştirilmekte ve hasta yararına birçok yeni özellik eklenmektedir. Robotlarla, felçten sonraki ilk birkaç hafta içinde tedaviye hızlı bir şekilde başlanabilir. Robotlar yardımıyla bariz hareketler ve fonksiyonel görevler beyinde tekrarlanarak ve hatasız olarak hareket öğrenilebilir. Üstelik rehabilitasyon programlarına sanal gerçeklik teknolojisi de eklendiğinde hastanın iyileşme oranı daha da artıyor.”
Hareketin gerçek tekrarını sağlar
Hareket ve konumlandırmayı değerlendirmek için sensör tabanlı sistemler kullanan rehabilitasyon robotları, ne kadar küçük olursa olsun kuvvet ve hareketteki herhangi bir rastgele değişikliği algılayabilir. Doç. Mustafa Çorum, robotik cihazların fizyoterapist tarafından yapılan egzersizlere göre avantajının, robotik cihazın doğru hareketin her seferinde aynı şekilde tekrarlanmasını sağlaması ve beyni kasları çalıştıracak şekilde eğitmesi olduğunu söylüyor. Robot destekli rehabilitasyonda seans başına daha fazla tekrar yapılabilir. Ayrıca robotlar, hastanın performansı hakkında bilgi toplayarak doktorların tedavi planlamasını ve güzelleştirmeyi gerçek bir şekilde değerlendirmesine olanak tanır.
Şiddetli hastalar etkili bir şekilde tedavi edilebilir
Rehabilitasyon aşamasında, her biri belirli hedeflere ulaşmak için farklı cihazlar kullanılır. Son teknolojiler ve gelişmiş robotik cihazlar, rehabilitasyonda ciddi tedavi protokollerini mümkün kılmakta ve ciddi şekilde etkilenen hastalarda bile mümkün olmayan tedaviler sunmaktadır. Robotik yürüme eğitimi, robotik el-kol-parmak eğitimi, robotik denge-koordinasyon eğitimi gibi çok ağır ve tekrarlayan tedaviler, hastanın yumuşama potansiyelinin en iyi şekilde kullanılmasını sağlar.
İnme sonrası tedavide 5 değerli nokta
Peki felç geçiren hastalar eski sağlıklarına kavuşmak için nelere dikkat etmelidir?
Rehabilitasyona erken başlayın
Beyin ve sınır hücrelerinin adaptasyonu felçten hemen sonra başlar ve haftalarca sürer. Erken dönemde yani inmeden sonraki ilk birkaç hafta içinde tedaviler önerilir. Rehabilitasyona ne kadar erken başlanırsa, sonuçlar o kadar etkili olur.
Tedavinin bireysel olduğunu unutmayın.
Rehabilitasyon programları kişiye özel hazırlanır. Her hastanın ihtiyacı ve tedaviye yanıtı farklı olduğu için uzmanlar bu ihtiyaçları belirleyerek özel bir program hazırlar ve bu programda hastanın yanıtını değerlendirerek yeniden planlama yapabilirler.
Kombinasyon tedavisinin gerekli olabileceğini unutmayın
Doç. Aktif tedavi için klasik rehabilitasyon ve robotik rehabilitasyonun değerli olduğunu vurgulayan Dr. Mustafa Çorum, “Klasik nörolojik rehabilitasyon ve robotik rehabilitasyon birleştirildiğinde hastaların iyileşme oranı daha yüksek ve daha hızlı oluyor” diyor.
Sabırlı ve kararlı olun
Geleneksel rehabilitasyon uygulamalarının fiziksel ve duygusal olarak çok yorucu olduğuna değinen Doç. Mustafa Dr. Çorum, robotik rehabilitasyon hakkında şunları söylüyor: “Başarılı olmak için hastanın bir tedavi programında aktif katkı, ciddi çaba ve kararlılık göstermesi gerekiyor. Tedavi, hastalığın sonucuna, hastanın aktif çabasına ve vücudunun tepkisine bağlıdır. Bu yüzden hastaların pozitif olması ve sabırlı olması çok önemlidir.
Teknolojinin yumuşatma gücünden yararlanın
İnme sonrası uzun ve yorucu bir tedavi süreci bekleyen hastalardan robotik rehabilitasyon alanlar ilgi ve motivasyonlarını korumada daha başarılı oluyor. Teknolojideki gelişmeler ve robotik rehabilitasyona sanal gerçeklik, artırılmış gerçeklik ve kişiselleştirilebilir oyunların eklenmesiyle hastaların katılımı ve hareketleri daha aktif bir şekilde eğlenerek yapma oranı arttı. Doç. Mustafa Çorum, hastaların robotik rehabilitasyon sırasında görüntü oyunlarıyla hareket kabiliyetini artıracağı fikrinin hastalar tarafından da memnuniyetle karşılandığını belirtiyor.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
